Books

مفاهیم پایه در ایده پردازی طراحی معماری
تالیف: برت بیلفلد، سباستین ال خولی
ترجمه: دکتر شادی عزیزی، پریسا مقدم
قیمت: ۱۳۰۰۰ تومان
نشانی: روبروی دانشگاه تهران نبش خیابان دانشگاه، فروشگاه فکرنو
تلفن: ۰۲۱۶۶۴۱۶۱۰۰

 
چگونگـی توسـعه ایـده و شـکل یابـی حجـم در پـروژه معمـاری، از جملـه سؤال‌ها و چالش‌های مهم دانشـجویان تازه‌وارد به رشـته معماری بالأخـص پـس از ورود بـه آتلیه‌های طـرح می‌باشد. اینکـه بـرای زایش ایـده می‌بایست از برنامـه فیزیکـی و طراحی پلان شـروع کرد و یا شـکل یابـی ایـده مفهومـی و حجمـی بـر مبنـای تجربـه و شـهود می‌تواند روش مناسـبی بـرای تولیـد ایده باشـد، چالش هرروزه‌ای اسـت که دانشـجویان بـا آن دست‌وپنجه نـرم می‌کنند. البتـه امـروزه متخصصانـی کـه روی فرآینـد طراحی کار می‌نمایند، بـر روش سـومی که حاصل ترکیـب دو روش فوق بوده و از تجمیـع مزایـای روش تجزیه‌وتحلیل و روش شـهودی بهره‌مند می‌باشد، صحـه گذاشته‌اند؛ و در همیـن راسـتا، معمـاران متعـددی نیـز ایـن روش خلاقانه ترکیبـی را در تولیـد اثـر معمـاری سـرلوحه خویش قـرار داده‌اند.

علاوه بـر چالشـی کـه دانشـجویان در خصـوص تولید ایـده مفهومی و ایـده حجمـی خویـش دارنـد، در فرآینـد طراحی و توسـعه ایده خویش نیـز در هنـگام روبـرو شـدن بـا مؤلفه‌های متعـدد تأثیرگـذار بـر طراحـی دچـار سـردرگمی مضاعفـی می‌گردند؛ و ایـن سـردرگمی تـا جایـی پیش می‌رود کـه آنـان پـس از طـی چندیـن جلسـه، جوهره‌ی فضـا را بـرای حـل مسـائل پیـش روی خـود فـدا کـرده و در نهایـت پروژه‌ای کارکـردی بـدون هیـچ ویژگـی و ایده‌ای خـاص ارائـه می‌دهند و یـا از طرفـی دیگر بـا تأکیـد بـر جوهـره و ایده حجمـی و به نـدرت مفهومی خویـش پروژه‌ای به اصطلاح تخیلـی و بـدون در نظـر داشـتن واقعیت‌های عینـی پیش رو، تولیـد می‌نمایند. همچنیـن در روش‌های پیشـنهادی اسـاتید در خصـوص فرآینـد طراحی، تنـوع بسـیار و گاهـاً پارادوکسـیکالی به چشـم می‌خورد. در یک آتلیه، طراحی متمرکـز بـر روی سـایت بـوده و در دیگـری اساساً بر ایده مفهومـی تمرکـز می‌گردد. تعـدادی از اسـاتید بـه عملکـرد بنـا و نقـش عملکـردی معمـاری بهـا می‌دهند و دیگـران مباحث زیباشناسـی معماری را نقشـه راه دانشـجویان می‌سازند. اقلیم و به دنبال آن طراحی پایدار در دسـتور کار تعـدادی از آتلیه‌های معمـاری قـرار دارد.

همچنین تعداد بسـیار ناچیـزی از اسـاتید بـه مباحـث جامعـه هـدف و نقـش اجتماعـی معمـاری پرداختـه و معمـاری را در فرآیندی مشـارکتی تعریف می‌نمایند. حـال آنکـه هسـتند اسـاتیدی کـه بـه خودمحـوری معمـار در زایـش اثـر معمـاری و اهمیـت دسـت خـط معمـاری تأکیـد می‌ورزند. در تعـدادی از آتلیه‌ها، بر بسـتر شکل‌گیری معماری تأکید چندانی نمی‌گردد و در نقطه مقابـل آتلیه‌هایی بـه چشـم می‌خورند کـه دانشـجویان، سـنگینی حضور بسـتر واقعـی در فرآینـد تولیـد معمـاری را احساس می‌کند. هـدف اصلـی معمـاری از نظـر تعـدادی از اسـاتید و دانشـجویان بـه طـور مسـتقیم بـر دستیابی بـه حجمـی خلاقانـه، غیرمتعـارف و ارائـه چشـمگیر آن استوار است. در برابـر، تعدادی دیگـر، ارائـه فرآینـدی خلاقانه را هـدف گرفته و در دسـتور کار خـود قـرار داده‌اند.

این تنوع، خود گواهی بر این مدعی است که فرآیند طراحی به‌سختی قابل‌طبقه‌بندی بوده و ماحصل رویکردهای مختلف، عوامل تأثیرگذار گوناگون بر پایه آزمون‌وخطا می‌باشد. هـر پروژه‌ی طراحـی بـا جسـتجو بـرای یافتـن یـك ایـده و یـا درك شـهودی از نحوه‌ی حـل مسـئله شـروع می‌شود. «ایده‌ی طراحـی»، شـروع یـك مسـیر طولانـی اسـت كـه در آن، طـراح «ایـده» را به‌دقت تعریـف می‌کند، آن را اصلاح می‌کند، بـه آن شـاخ و بـرگ می‌دهد و در راسـتای حـل مسـائل و پاسـخگویی بـه نیازهـا به‌گونه‌ای پیاپـی، نتایج به‌دست‌آمده را ارزیابـی و سپس رد می‌کند. كتـاب مفاهیم پایه در ایده پردازی طراحی معماری بـر شـروع ایـن فرآیند-كـه بـر مسـیر حرکـت و نتایج طراحـی تأثیرگـذار اسـت، متمرکـز می‌باشد. ایـن كتـاب نه‌تنها در شـرح دادن تنـوع رویكردهـا و منابـع تأثیرگـذار بـر الهام گیـری می‌کوشد؛ بلكـه سـعی دارد راه‌های آزاد كـردن خلاقیت را نشـان دهـد. هدف ایـن كتاب، تشـویق كـردن دانشـجویان بـرای كاوش عمیق‌تر مضامیـن و ایده‌های منحصربه‌فرد اسـت. كتـاب تعمداً از سبک‌های معین معمـاری و قوانین متعصبانـه دوری می‌نماید؛ و موضوع محوری این کتاب، سـؤال سـاده و درعین‌حال پیچیده‌ی زیر اسـت: چگونـه ایده‌ی آغازین توسـعه می‌یابد؟

مهرماه یکهزار و سیصد و نود و پنج
شادی عزیزی