Architecture Design Projects
Persian
نام: خلوت خانه
دفتر معماری: استودیو صفار
معمار: احمد صفار
تیم طراحی: مهسا گرجی، رویا علوی، بهار مصباح، الهه آذرخش
تاریخ: ۱۳۹۸
نوع: مسکونی
جایزه: منتخب چهاردهمین دوره مسابقه طراحی مفهومی میرمیران، ۱۳۹۹
موضوع مسابقه: طراحی فضای انسانی
خلوت خانه
(هر فضا دارای نوریست که تنها به آنجا تعلق دارد)
در تاریخ هنر و فرهنگ ایران زمین، جدال بین نور و تاریکی ، خوبی و بدی همواره مهم و با ارزش بوده است. تحول احساس اسطوره ای از فضا همیشه با درک تفاوت بین شب و روز و تاریکی و روشنایی شروع می شود . نور از عوامل موثر بر ارزش فضایی است که به عنوان غیر مادی ترین عنصر محسوس طبیعت همواره در معماری ایران وجود داشته و در واقع نشان عالم والا و فضایی معنوی است. در هنر معماری ایران نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار ،نظم فضایی، مصالح، رنگ و … مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. یکی از مهمترین مشخصه های نور طبیعی، توالی و دگرگونی آن در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف می شود و از اصلیترین عامل کیفیت، پویایی و سرزندگی فضای معماری است که هم از نظر مفاهیم کیفی و سمبلیک و هم از نظر کارکرد عملی، از جایگاه ویژه ای در میان عناصر تشکیل دهنده فضا برخوردار است. در اغلب ادیان، نور نماد عقل الهی و منشا تمامی پاکی‌ها و نیکی‌ها بوده و خارج شدن انسان از تاریکی جهل و تابیده شدن نور معرفت در وجودش همواره یک هدف نهایی است.
در اثر تابیده شدن نور به درون کالبد مادی، یعنی جایگاه نفس آدمی، است که انسان به رشد و تکامل معنوی می‌رسد در نتیجه برای نمایش این تمثیل، در معماری اغلب بناها ، نور به عنوان عنصری بارز و مستقل از سایر عناصر و مفاهیم به کار رفته در معماری به کار گرفته میشود به گونه‌ای که شعاع‌های آن به طور واضح در داخل کالبد مادی و تاریک حجم قابل مشاهده است. فضاهای عمیق و تاریک کلیساهای قرون وسطی و یا مساجد اسلامی که با عنصر نور مزین شده‌اند به خوبی قادر به انتقال یک حس روحانی و معنوی هستند. انسان در چنین فضاهایی که با نوری ضعیف روشن میشود، با مشاهده سایه‌های مبهم از اشیا و احجام، در ذهن خود، به کامل کردن تصاویر پرداخته و با این عمل به نوعی خلسه فرو می‌رود که نتیجه آن یک حس نزدیکی به منبع وجود و هستی در درونش بوده و احساس بیداری در او جوانه میزند . در واقع هر فضا دارای نوریست که تنها به آنجا تعلق دارد.
شهرنشینی یکی از مهم ترین پدیده های عصر خاکی است تا جائیکه صحبت از انقلاب شهری در دنیا می شود.” سرعت شهرسازی درچند دهه گذشته به شدت افزایش یافته است. این نوع روند توسعه شهری در سراسر جهان دیده می شود. اگرچه سرعت شهرنشینی نشان دهنده پیشرفت مثبت در کشور ها ی مختلف است اما با یک چالش بسیار بزرگ همراه است. در پروژه خلوت خانه، سایت انتخابی، زمینی با عرض کم و ساخته نشده بین ساختمان ها است و با توجه به نیاز منطقه و شرایط موجود کاربری مسکونی دارد.خانه به صورت پلتفرم هایی منعطف و نیم طبقه (جهت نورگیری و تهویه مناسب) طراحی شده است .نور روح فضا است که به آن زندگی می بخشد. تحول احساس فضا همیشه با درک تفاوت بین شب و روز، تاریکی و روشنایی شروع می شود. با حضور نور می توان جلوه های متفاوتی از فضای داخلی را که هر یک از لحاظ ادراک فضایی، اهمیت خاصی دارند ایجاد کرد.در طراحی پروژه از نور به عنوان شاخصه اصلی استفاده شده است که در روز از طریق حفره های موجود در جداره وارد ساختمان شده و گویی در شب به بیرون منعکس میشود. در واقع نور را میتوان نمادی از روح خداوند و بنا را به عنوان جسم انسانی دانست که آن را جذب کرده و در تاریکی شب بازتاب می کند. هر مکانی دارای نور خاصی است که تنها به آنجا تعلق دارد.