Note

پشت چالوس کاخیست!
منبع: مجله همشهری جوان، شماره 560، تاریخ 19 تیر 1395، صفحه 22
نویسنده: احسان ناظم بکائی
تايپ و تنظيم: وب سايت معماري معاصر ايران

«ﮐﺎخ ﻣﺎدر ﺷﺎه ﮐﺠﺎﺳﺖ؟» ﭘﻠﯿﺲ ﺟﻮان ﮐﻪ ﮐﻨﺎر ﭘﻞ ﻓﻠﺰى ﭼﺎﻟﻮس اﯾﺴﺘﺎده، ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﺳﺆال را ﻧﺸﻨﯿﺪه ﺑﺎ ﻟﻬﺠﻪ ي اﺻﻔﻬﺎﻧﻰ، ﻣﺘﻌﺠﺒﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ:«ﮐﺠﺎ؟»  ﮔﻔﺘﻦ ﯾﻪ ﺟﺎﯾﻰ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﺎزوﭘﺸﺘﻪ اﺳﺖ. ﯾﻪ روﺳﺘﺎ، اﻃﺮاف ﭼﺎﻟﻮس. ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮك، ﻣﺎدر ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮي، ﺗﺎﺑﺴﺘﻮﻧﺎ ﻣﯽ اوﻣﺪه اﯾﻨﺠﺎ.« اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮأﻣﺎن ﺗﻌﺠﺐ ﭘﻠﯿﺲ ﺟﻮان و ﺑﻮق ﻣﻤﺘﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎى ﭘﺸﺖ ﺳﺮ، ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻧﻤﻰ ﺗﻮان ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﯾﻦ ﺻﺒﺮ ﮐﺮد. ﺑﻼل ﻓﺮوﺷﻰ ﮐﻪ اول ﺟﺎده ﭼﺎﻟﻮس ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻬﺮان ﺑﺴﺎط ﮐﺮده، راه ﻣﺎزوﭘﺸﺘﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ؛ »ﺟﺎده رو دو ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮﯾﺪ ﺟﻠﻮ، ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺑﻪ ﭘﻞ، ﺑﭙﯿﭽﯿﺪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ.« اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ي اﯾﻦ ﻧﺸﺎن دادن راه، ﺧﺮﯾﺪن ﺷﯿﺮﺑﻼل اﺳﺖ؛ »ﻣﻰ دوﻧﻰ اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه ﻣﺎدر ﺷﺎه ﮐﺠﺎﺳﺖ؟« ﺑﻼل ﻓﺮوش ﮐﻪ ﺧﯿﺎﻟﺶ ﺑﺎﺑﺖ ﺧﺮﯾﺪه ﺷﺪن ﻣﺤﺼﻮﻟﺶ راﺣﺖ ﺷﺪه، اداﻣﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ:»ﮐﺎخ ﻣﺎدر رو ﻣﻰ ﮔﯿﺪ؟...آره...ﺗﻮ ﻣﺎزوﭘﺸﺘﻪ از ﻫﺮ ﮐﻰ ﺑﭙﺮﺳﻰ ﺑﻠﺪه...اﻻن دﯾﮕﻪ ﺧﺮاﺑﻪ ﺷﺪه...ﭼﯿﺰى ازش ﻧﻤﻮﻧﺪه.»

قبل از آﻧﮑﻪ ﺟﺎده ﭼﺎﻟــﻮس ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭘﯿﭻ دار ﺷــﻮد و دل ﺑﻪ ﮐﻮه ﻫﺎى اﻟﺒﺮز ﺑﺰﻧﺪ، ﯾﮏ ﺑﺮﯾﺪﮔﻰ در ﺳــﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺎزوﭘﺸﺘﻪ ﻣﯽ رود. ﺗﺎﺑﻠﻮى ﮐﻮﭼﮑﻰ، ﻣﻘﺪم ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن را ﺑﻪ ﻣﺎزوﭘﺸــﺘﻪ ﮔﺮاﻣﻰ ﻣﯽ دارد؛ روﺳﺘﺎﯾﻰ ﻫﺰارﻧﻔﺮى ﮐﻪ زﻣﺴﺘﺎن اﻣﺴــﺎل، ﻧﺎﻣﺶ در ﺑﻌﻀﻰ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ. ﺑﻌﻀﻰ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ ﻋﮑﺴﻰ از ﭘﺮواز ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮﻧﺪه در ﻣﻨﻄﻘﻪ ي ﻣﺎزوﭘﺸﺘﻪ ي ﭼﺎﻟﻮس ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﮕﻰ ﺑﻮدﻧﺶ، ﺟﻠﻮى اﻧﺘﺸــﺎر ﺧﺒﺮ را ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺰرﮔﺮاه ﺗﻬﺮان- ﺷﻤﺎل ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﺷﻤﺎﻟﻰ آن از ﭼﺎﻟﻮس ﺗﺎ ﻣﺮزن آﺑﺎد، ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻰ اﺳﺖ اﻓﺘﺘﺎح ﺷﺪه، روﺳﺘﺎى ﻣﺎزوﭘﺸــﺘﻪ را ﭘﺮت ﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﮐﺮده اﺳﺖ؛ روﺳــﺘﺎﯾﻰ ﺑﮑﺮ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﺘﻦ، آﺳــﻔﺎﻟﺖ و ﻣﺎﺷﯿﻦ، راه ﻫﺎى ﺗﺮدد ﻣﺤﻠﻰ اش را ﺑﺴﺘﻪ و ﻋﻤﻼ در ﺑﻦ ﺑﺴﺖ اﻓﺘﺎده. ﻣﺴــﯿﺮ ورودى روﺳــﺘﺎ ﺑﺎ ﺷــﯿﺐ ﺑﺎﻻ از ﮐﻨﺎر ﺟﺎده، ﮐﻨﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺟﺎده ﮐﻪ آﺳﻔﺎﻟﺘﻰ ﮐﻬﻨﻪ دارد در ﻣﯿﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎى روﺳــﺘﺎﯾﻰ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رود؛ ﯾﻌﻨﻰ واﻗﻌﺎ ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮك آﯾﺮﻣﻠﻮ، ﻫﻤﺴﺮ دوم رﺿﺎﺧﺎن و ﻣﺎدر ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ، اﺷﺮف، ﺷﻤﺲ و ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺟﺎى دوراﻓﺘﺎده اى ﻣﯽ آﻣﺪه اﺳﺖ؟

ﮐﺎخ، ﻣﺤﻞ ﺑﺎزى ﻣﺎﺳﺖ

ﺑﭽﻪ ﻫﺎ! «ﮐﺎخ ﮐﺠﺎﺳﺖ؟» در ﭼﻨﯿﻦ روﺳﺘﺎﻫﺎﯾﻰ، ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﯿﺸــﺘﺮ از ﺑﻘﯿﻪ ي اﻫﺎﻟﻰ، اﻃﻼﻋﺎت دارﻧــﺪ. ﻓﻀﻮﻟﻰ ﻫﺎى ﯾﻮاﺷﮑﻰ و ﺟﺴﺖ وﺟﻮﻫﺎى ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﻌﻄﯿﻠﻰ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳــﻮراخ و ﺳﻤﺒﻪ ﻫﺎى ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺸﻨﺎﺳــﻨﺪ و از ﺟﺎﻫﺎى ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺐ ﺳﺮ درﺑﯿﺎورﻧﺪ. ﭘﺴــﺮ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﺎن روﭘﻮش ﯾﮑﺪﺳــﺖ آﺑﻰ دارﻧﺪ، ﺟﻠﻮى ﻣﺪرﺳــﻪ ﮐﻪ ﺗﺎزه ﺗﻌﻄﯿﻞ ﺷــﺪه، ﺟﻤﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﺑﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ رﺳــﯿﺪن ﻣﻌﻠﻢ ﯾﺎ ﻧﺎﻇﻢ، ﺑﺮ ﺳﺮوﮐﻠﻪ ي ﻫﻢ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ. اﯾﻦ ﺳــﺆال، آﻧﻬﺎ را ﻧﻔﺲ زﻧﺎن دور ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺟﻤﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺣﺲ دﯾﺪن ﻏﺮﯾﺒــﻪ و ﻧﻤﮏ رﯾﺰى ﻧﻮﺟﻮاﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﺎﺗﻰ ﻣﯽ ﺷﻮد: »آره ﺑﺎﺑﺎ، اﺻﻼ ﭘﺎﺗﻮق ﻣﻮﻧﻪ«،»اﯾﻦ ﻫﻤﻪ راه  اوﻣﺪى ﺑﺮاى دﯾﺪن اوﻧﺠﺎ؟،«ﻣﺎ ﻫﺮ روز ﻋﺼﺮا ﻣﯽ رﯾﻢ اوﻧﺠﺎ  ﺑﺎزى«،» ﭼﯿﺰى ازش ﻧﻤﻮﻧﺪه. اوﻣﺪﯾﺪ ﺑﺨﺮﯾﺪش؟» و ... ﻫﯿﭻ ﮐﺪام از ﺟﻮاب ﻫﺎﯾﺸﺎن، ﺟﻮاب ﺳﺆال ﻧﯿﺴﺖ؛ «ﻧﮕﻔﺘﯿﺪ، ﮐﺪوم ور ﻫﺴﺖ ﺣﺎﻻ؟ »ﻗﺪﺑﻠﻨﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎن ﮐﻪ ﻻﺑﺪ ﻣﺒﺼﺮﺷﺎن ﻫﻢ ﻫﺴﺖ، ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﻧﺸــﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ؛ «ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺴﯿﺮ رو ﺑﺮﯾﺪ، ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﺪش.» ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎى روﺳﺘﺎﯾﻰ ﺑﺎ ﺷﯿﺮواﻧﻰ ﻫﺎى ﭼﻮﺑﻰ، ﮐﻢ ﻣﯽ ﺷــﻮﻧﺪ و ﺟــﺎده، ﻫﻤﺎن آﺳــﻔﺎﻟﺖ ﻧﺼﻔﻪ و ﻧﯿﻤﻪ اش را ﻫﻢ از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ، ﺑﺎرﯾﮏ و ﺧﺎﮐﻰ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎى ﮐﻮﻫﭙﺎﯾﻪ اى ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و درﺧﺘﺎن، ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. درﺧﺘﺎن ﺳﺮو و ﺻﻨﻮﺑﺮ و اﻗﺎﻗﯿﺎ در ﮐﻨﺎر ﺑﻠﻮك ﻫﺎى ﺳــﯿﻤﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺪﻗﻮاره روى ﻫﻢ ﺳﻮار ﺷﺪه اﻧﺪ، ﺣﺪود ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ و اﻣﻼك را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﮐﺮده اﻧﺪ. ﺟﺎده ﺑﺎرﯾﮏ ﺷﺪه، وارد ﺣﯿﺎط ﯾﮏ ﻣﺤﻮﻃﻪ ي وﺳﯿﻊ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ ﻧﻮﻧﻮار ﻣﯽ ﺷــﻮد ﮐﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮى «ﺑﺮﮔﺰارى ﻣﺮاﺳــﻢ ﻋﺮوﺳﻰ» ﺑﺮ ﺳﺮ درش، ﻧﻤﺎﯾﺎن اﺳﺖ؛ ﯾﻌﻨﻰ ﮐﺎخ اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ؟ ﻣﺮد ﺟﻮاﻧﻰ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﯿﺮون ﻣﯽ آﯾﺪ و ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ:»ﻓﺮﻣﺎﯾﺶ؟« اﻧﮕﺎر از ورود ﺑﻰ ﻫﻮا ﺑﻪ ﻣﻠﮑﺶ، ﺷﺎﮐﻰ ﺷﺪه. «دﻧﺒﺎل ﮐﺎخ اﯾﻢ.» ﻧﻔﺴﻰ ﺑﻪ راﺣﺘﻰ ﻣﯽ ﮐﺸــﺪ؛ «زﯾﺎدى اوﻣﺪﯾﻦ. دور ﺑﺰﻧﯿﻦ. اوﻟﯿﻦ ﭼﻬﺎرراه، ﺳﻤﺖ راﺳﺖ. ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻫﻢ داره.» ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ دﻧﺪه ﻋﻘﺐ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و دور ﻣﯽ زﻧﺪ، ﺻﺪاﯾﺶ از ﭘﺸــﺖ ﺳﺮ ﻣﯽ آﯾﺪ: «اﮔﻪ دﻧﺒﺎل ﺟﺎﯾﻰ ﺑﺮاى ﻋﺮوﺳﻰ ﮔﺮﻓﺘﻨﯿﺪ، اﯾﻨﺠﺎ ﻫﺴﺖ ﻫﺎ. ﺗﺨﻔﯿﻔﻢ ﻣﯽ دﯾﻢ.» ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﻬﺎرراﻫﻰ ﻣﯽ رﺳﯿﻢ. روى دﯾﻮارى ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻠﻮك ﻫﺎى ﺳﯿﻤﺎﻧﻰ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ، ﻋﺒﺎرت آﺑﻰ رﻧﮓ «ﮐﺎخ ﻣﺎدر» ﺑﺎ ﻓﻠﺸﻰ زﯾﺮ آن، ﺑﺮ زﻣﯿﻨﻪ اى از رﻧﮓ ﺳﻔﯿﺪ ﺑﻪ ﭼﺸــﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد. ﺟﺎده، ﮐﺎﻣﻼ ﺧﺎﮐﯿﺴﺖ. ﻧﺎم اﯾﻦ ﺟﺎده «ﺧﯿﺎﺑﺎن ﮐﺎخ» اﺳﺖ و ﮐﻮﭼﻪ ﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻫﺮ ﮐﺪاﻣﺸﺎن، ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﺧﺎﻧﻪ ي روﺳﺘﺎﯾﻰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ، «ﮐﺎخ ﯾﮏ»، «ﮐﺎخ دو»، «ﮐﺎخ ﺳﻪ» و ... ﻧﺎم دارﻧﺪ. 300ﻣﺘﺮ ﺟﻠﻮﺗﺮ، ورودى ﺑﺰرﮔﻰ ﻫﻮﯾﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد.

در ﺧﺎﻧﻪ ي دراﮐﻮﻻ

ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت ﻫــﺎى ﻗﺪﯾﻤﻰ اﻧﮕﻠﯿﺴــﻰ ﻣﯽ ﻣﺎﻧــﺪ؛ از ﻫﻤﺎن ﻋﻤﺎرت ﻫﺎﯾــﻰ ﮐــﻪ در ﺳــﺮﯾﺎل ﻫﺎى آرزوﻫﺎى ﺑــﺰرگ و ﭘﻮآرو دﯾﺪه اﯾﻢ. از ﻫﻤﺎن ﻫﺎ ﮐﻪ درﺷــﮑﻪ ﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎى ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻌﺪ از دور زدن در ﻣﺤﻮﻃﻪ ي ﺳﺒﺰﺷﺎن، ﺟﻠﻮى ورودى ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن، ﺗﻮﻗﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻣﺎﺷﯿﻦ از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﺤﻮﻃﻪ ي وﺳﯿﻊ ﮐﺎخ، روى ﻣﺴــﯿﺮى ﮐﻪ ﺳﯿﻤﺎﻧﻰ ﺷﺪه، ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رود. ﺳﮑﻮت ﻣﺤﺾ، ﺳــﺒﺰى دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ي زﻣﯿــﻦ و درﺧﺘﺎن ﮐﻪ ﺣﺎﻻ زﯾﺮ آﺳــﻤﺎن آﺑﻰ ﺑﻪ ﺳــﯿﺎﻫﻰ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ، ﻓﻀﺎ را ﺷــﺒﯿﻪ ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎى دراﮐﻮﻻﯾﻰ و ﺧﻮﻓﻨﺎك ﮐﺮده اﺳﺖ. ﻗﻄﻌﺎ اﯾﻨﺠﺎ، ﺟﺎى ﻣﻨﺎﺳــﺒﻰ ﺑﺮاى ﺷﺒﮕﺮدى ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در وﺳــﻂ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﮐﻪ ﻣﻤﻠﻮ از ﭼﻤﻨﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎل ﻫﺎﺳﺖ اﺻﻼح ﻧﺸــﺪه و درﺧﺘﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﺑﻰ اﺟﺎزه و ﺑﺎ ﺳﻮءاﺳــﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺖ، آب ﻓــﺮاوان ﺑﺎران و ﻫﻮاى ﺧﻮب، ﯾﻠﻪ و رﻫﺎ ﻗﺪ ﮐﺸﯿﺪه اﻧﺪ، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن دوﻃﺒﻘﻪ ي ﮐﺪرى ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﻰ از ﺧﺎﮐﺴــﺘﺮى و ﻗﻬﻮه اى ﺗﯿﺮه اﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد؛ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ ﮐﻬﻨﻪ ﺑﺎ ﺷﯿﺮواﻧﻰ ﮐﻮﺗﺎه ﮐﻪ درﺧﺘﺎﻧﻰ وﺣﺸﻰ، دوره اش ﮐﺮده اﻧﺪ. ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎ، ﺑﺎز اﺳﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﭼﯿﺰى ﮐﻪ از داﺧﻞ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ، ﺗﺎرﯾﮑﻰ و ﻇﻠﻤﺎت ﻣﺤﺾ اﺳﺖ. اﮔﺮ ﺻﻨﺪﻟﻰ ﻫﺎى ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﻰ ﺳﻔﯿﺪ روﺑﻪ روى ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﺸﺎن دور ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﺳﻔﯿﺪ، ﭼﯿﺪه ﺷﺪ هاﻧﺪ، ﻧﺒﻮدﻧﺪ، ﻣﺘﺮوﮐﻪ ﺑﻮدن ﻋﻤﺎرت و ﻣﺤﻮﻃﻪ ﻗﻄﻌﻰ ﺑﻮد. ﺟﻠﻮى ﻋﻤﺎرت، واﻧﺘﻰ ﭘﺎرك ﺷﺪه و ﭼﻨﺪ ﻣﺮد ﺑﺎ ﭘﻮﺗﯿﻦ ﻫﺎى ﺳﻔﯿﺪ در ﺣﺎل ﺣﺮﮐﺘﻨﺪ. اﯾﻨﺠﺎ ﮐﺠﺎﺳﺖ؟ ﺷﺎﯾﺪ دارﻧﺪ اﺟﺴﺎد ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﻣﺠﻠﺴﻰ ﺷﺒﺎﻧﻪ را در دﯾﮓ اﺳﯿﺪ ﺣﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻧﮑﻨﺪ اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺎﺟﺮاى ﺟﻨﺎﯾﻰ اﺳﻠﺸﺮوار ﭘﺮ از ﺧﻮن و دل و روده ﺑﺎﺷــﺪ؟ در ﻃﺒﻘﻪ ي زﯾﺮﯾﻦ ﻋﻤﺎرت، ﭼﻨﺪﯾﻦ دﯾﮓ روى ﮔﺎزﻫﺎى ﺻﻨﻌﺘﻰ اﻧﺪ و  ﭼﻨﺪ ﻣﺮد ﺑﺎ ﭘﺎرو در ﺣﺎل ﻫﻢ زدن آن. آﻧﻬﺎ دارﻧﺪ ﭼﻪ آﺷﻰ ﻣﯽ ﭘﺰﻧﺪ؟ ﯾﮑﻰ از آﻧﻬﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ. راه ﮔﺮﯾﺰى ﻧﯿﺴــﺖ. اﯾﻨﺠﺎ، ﻗﻠﺐ ﻣﺎﺟﺮاﺳﺖ. ﻣﺮد ﺟﻮان ﺑﺎ ﺻﻮرﺗﻰ اﺳــﺘﺨﻮاﻧﻰ و ﻻﻏﺮ و ﻗﺪى ﺑﻠﻨﺪ، ﺳﺮش را داﺧﻞ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ: »اﯾﻨﺠﺎ ﭼﻰ ﮐﺎر دارﯾﻦ؟« / »اوﻣﺪﯾﻢ ﮐﺎخ رو ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ. ﺷﻨﯿﺪﯾﻢ اﯾﻨﺠﺎ ﮐﺎخ ﻣﺎدر ﺷﺎه ﺑﻮده.« ﺳﺮش را دور ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻟﺒﺨﻨﺪى ﺗﻠﺦ روى ﺻﻮرﺗﺶ ﻣﯽ ﻧﺸــﯿﻨﺪ؛ »اوﻣﺪﯾﻦ ﭼﻰ رو ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ؟« ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺮف، ﻣﺠﻮز ﺧﺮوج از ﻣﺎﺷﯿﻦ را ﻣﯽ دﻫﺪ.

ﮐﺎﺧﻰ ﮐﻪ ﺧﺎك ﻣﯽ ﺷﻮد

ﻫﻮاى ﻣﻄﺒﻮﻋﻰ ﮐﻪ از ﮐﻮﻫﺴــﺘﺎن ﺳــﺒﺰ ﻣﯽ آﯾــﺪ، ﺑــﻪ ﺻﻮرﺗﻤــﺎن ﻣﯽ ﺧــﻮرد و ﺑﺎ ﺑــﻮى ﮔﺎز و روﻏﻦ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻗﺎﺗﻰ ﻣﯽ ﺷــﻮد. »اﯾﻨﺠﺎ ﻋﺮوﺳﻰ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﻢ. ﻏﺬا ﻣﯽ ﭘﺰﯾﻢ و ﺷــﺎم ﻣﯽ دﯾﻢ.«؛ ﻣﺮد ﺟﻮان اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ وارد ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷــﻮﯾﻢ.

ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎن ﮐﺎخ ﮐﻪ ﺣــﺎﻻ ﻣﺤــﻞ ﺑﺮﮔﺰارى ﻋﺮوﺳﻰ و ﻏﺬاﭘﺰى ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﻠﻪ ﻫﺎى ﺳﯿﻤﺎﻧﻰ ﺧﺮدﺷﺪه، ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ي دوم ﻣﯽ روﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﻰ از ﺳــﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ. دور ﺗﺎ دور ﻃﺒﻘﻪ ي دوم، ﺑﺎﻟﮑﻨﻰ ﺳﺮاﺳﺮى ﻫﺴﺖ ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ رو ﺑﻪ ﮐﻮه، ﻗﺮار دارد ﺑﺰرگ ﺗﺮ اﺳﺖ. ﻧﻤﺎﯾﻰ ﮐﻪ رو ﺑﻪ ﺟﻨﻮب و ﻣﺤﻮﻃﻪ اﺳﺖ، ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن اﯾﻦ ﮐﺎخ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺪاﷲ اﻋﻠﻢ ﺑﺮاى ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮك، ﭼﻪ ﺟﺎى دﻧﺞ و ﺑﮑﺮى اﺳﺖ. 60ﺳﺎل ﭘﯿﺶ، اﻋﻠﻢ اﯾﻦ ﮐﺎخ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻰ را در زﻣﯿﻨﻰ 50ﻫﺰار ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻌﻰ ﺑﺮاى ﻣﺎدر ﺷﺎه ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﭘﺴﺮ در راﻣﺴﺮ اﺳﺖ، ﻣﺎدر ﻫﻢ در ﭼﺎﻟﻮس، ﺟﺎﯾﻰ دﻧﺞ و ﯾﻮاﺷــﮑﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ. ﻃﺒﻘﻪ ي دوم، ﺗﺎﻻر ﺑﺰرﮔﻰ در ﻣﯿﺎﻧﻪ و اﺗﺎق ﻫﺎﯾﻰ در اﻃﺮاف دارد. ﺳﻘﻒ ﺷﯿﺮواﻧﻰ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺪد ﻫﺸﺖ، ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎ ﺳــﻮار اﺳﺖ. دﯾﻮارﻫﺎ را ﺑﻪ ﺟﺎى ﮐﺎﻏﺬ ﺑﺎ ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺮﻧﮓ ﭘﺮده ﻫﺎﯾﻰ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻐﺰ ﭘﺴﺘﻪ اى ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ. ده ﻫﺎ روﻣﯿﺰى ﮐﻪ ﺑﺎران دﯾﺮوز، ﺧﯿﺲ ﺷﺎن ﮐﺮده ﺑﺮ ﮐﻒ ﮐﺎﺷﯿﮑﺎرى ﺷﺪ هي ﻃﺒﻘﻪ ي دوم ﭘﻬﻦ ﺷﺪ هاﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﺸﮏ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﯿﺸﺘﺮ درﻫﺎ ﻗﻔﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺷﻮد از ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي داﺧﻠﯽ ﺳﺮك ﮐﺸﯿﺪ؛ دﺳﺘﺸﻮﯾﻰ، ﺗﻮاﻟﺖ و ﺣﻤﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺷﯿﺮآﻻﺗﺶ را ﮐﻨﺪه اﻧﺪ و آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ اى ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﻧﻪ ﮐﺎﺑﯿﻨﺖ دارد و ﻧﻪ وﺳﯿﻠﻪ اى. »ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﮐﻪ اﯾﻨﺠﺎ دﺳﺖ ﺑﻨﯿﺎد ﺷﻬﯿﺪ ﺑﻮد، ﺧﯿﻠﻰ از وﺳﯿﻠﻪ ﻫﺎ ﺑﻮد اﻣﺎ وﻗﺘﻰ اﯾﻨﺠﺎ رو ﻓﺮوﺧﺘﻦ، وﺳﯿﻠﻪ ﻫﺎ رو ﻫﻢ ﺑﺮدن و ﻓﺮوﺧﺘﻦ.« اﯾﻨﻬــﺎ را ﻣﺮد ﺟﻮان ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ، ﻫﻤﺮاه اﺳــﺖ، ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ. ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷــﺪه ﮐﻪ ﺑﺎزدﯾﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ، دردﺳﺮﺳﺎز ﻧﯿﺴــﺘﻨﺪ. ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺤﻮﻃﻪ ي 50ﻫﺰار ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻌﻰ و ﻋﻤﺎرت ﺑﺎ رﻗﻤﻰ ﺣﺪود 300ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻮﻣﺎن ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺎﻟﮏ ﻓﻌﻠﻰ اﯾﻨﺠﺎ  را ﺑﺮاى ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﺮوﺳﻰ اﺟﺎره ﻣﯽ دﻫﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﻰ ﻣﻬﺮى ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت رﻓﺘﻪ، ﭼﻬﺎرﭼﻮب آن ﺳــﺎﻟﻢ اﺳﺖ. ﻃﺒﻘــﻪ ي اول ﻫﻢ ﮐــﻪ ﻧﯿﻢ ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ، ﻫﻢ ﻣﺤﻞ ﭘﺨﺘﻦ ﻏﺬاﺳﺖ و ﻫﻢ اﻧﺒﺎر ﻇﺮوف و دﯾﮓ ﻫﺎ؛ ﺟﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺑﻮى ﭼﺮﺑﻰ و روﻏﻦ ﺳــﻮﺧﺘﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ. در واﻗﻊ، ﻧﻤﺎﯾﯽ ﺑﯿﺮوﻧﯽ آن ﯾﮏ ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ وﻟﯽ در  واﻗﻊ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﯾﮏ ﻃﺒﻘﻪ زﯾﺮ ﻫﻤﮑﻒ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ دو ﻃﺒﻘﻪ  ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد؛ »ﻣﺎدرم ﯾﺎدﺷﻪ روزاى ﺷﻠﻮغ اﯾﻨﺠﺎ رو. ﭘﺮ از ﮔﻞ ﺳﻔﯿﺪ ﺑﻮد. وﻗﺘﻰ ﺷﺎه رﻓﺖ، ﺑﻨﯿﺎد ﺷﻬﯿﺪ اﯾﻨﺠﺎ رو ﮔﺮﻓﺖ. ﻣﯽ داد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺗﻔﺮﯾﺢ ﻣﯽ  اوﻣﺪن ﺷﻤﺎل. ﺷﺪه ﺑﻮد اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه ﮐﺎرﻣﻨﺪاى ﺑﻨﯿﺎد ﺷﻬﯿﺪ.« ﯾﺨﺶ، آب و ﺳﺮ درددﻟﺶ ﺑﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ. اﺗﺎﻗﮑﻰ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ؛ »ﭘﺸــﺖ اﯾﻦ در، ﺻﻨﺪﻟﻰ ﺑﺮﻗﯿﻪ ﭼﻮن ﻣﺎدر ﺷﺎه ﭘﯿﺮ ﺑﻮده ﺑﺎ ﺻﻨﺪﻟﻰ ﺑﺮﻗﻰ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻣﯽ ﮐﺮده. ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺑﺮﻗﯽ ﺳﻮار ﺑﺮ ﻧﺮده روي رﯾﻠﯽ ﺣﺮﮐﺖ و ﻃﺒﻘﻪ ي ﺑﺎﻻ را ﺑﻪ زﯾﺮ زﻣﯿﻦ وﺻﻞ ﻣﯽ ﮐﺮده. ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﺑﻮد.« ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮدن ﺑﻮده، ﮐﻨﺪه اﻧﺪ؛ »ﻣﺎﻫﻢ دل ﺧﻮﺷﻰ از ﺷﺎه و ﺧﺎﻧﻮاده اش ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ وﻟﻰ اﯾﻦ ﺟﻮرى ول ﮐﺮدن اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺧﻮب ﻧﯿﺴــﺖ.« ﻣﺮد ﺟﻮان دﯾﮕﺮى ﺑﺮ ﺳــﺮ در ﺗﺎﻻر، ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻧﻮر اﻃﺮاف، ﺻﻮرﺗﺶ را ﻧﺎﻣﺸــﺨﺺ و ﺳــﯿﺎه ﮐﺮده اﺳــﺖ. ﺟﻠﻮﺗﺮ ﮐﻪ ﻣﯽ آﯾﺪ، ﺻﻮرت ﺗﭙﻠﻰ اش ﮐﻪ از ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﻗﺮﻣﺰ ﺷﺪه ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ آﯾﺪ؛ »ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺮﯾﺎل ﻣﻌﻤﺎى ﺷﺎه رو ﻣﯽ ﺗﻮﻧﺴﺘﻦ، اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺴﺎزن. ﻣﻰ ﺷﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﻓﯿﻠﻢ ﺳﺎﺧﺖ. ﻣﻰ ﺷﻪ ﻣﻮزه اش ﮐﺮد. ﺗﺒﻠﯿﻐﺶ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣــﺮدم ﺑﺮاي دﯾﺪﻧﺶ ﺑﯿــﺎن. اﯾﻦ ﻃﻮرى وﺿﻊ اﻗﺘﺼﺎدى ﻣﺮدم اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺗﮑﻮن ﻣﯽ ﺧﻮره.« دﺳﺘﻰ ﺑﻪ دﯾﻮارﻫﺎ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ؛ »ﺧﺪا وﮐﯿﻠﻰ اﯾﻦ ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎ و ﭘﺮده ﻫﺎ رو ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ. ﻣﻰ ﺷﻪ در ﺳﺘﺸﻮن ﮐﺮد. اﺻﻼ ﺑﮑﻨﻨﺶ، ﻣﺮﮐﺰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﮐﺘﺎﺑﺨﻮﻧــﻪ« ﻋﻤﺎرت ﺧﻮﻓﻨﺎك ﺣﺎﻻ ﺷــﻤﺎﯾﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ ﭘﻨﺎه را ﮐﻪ رو ﺑﻪ وﯾﺮاﻧﻰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ، ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ ي اﻫﺎﻟﻰ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ 20ﺳﺎل ازﺎ اﻧﻘﻼب، ﺗﻤﺎم وﺳﺎﯾﻞ اﯾﻦ ﮐﺎخ دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﺳﺎرﮐﻨﺎن ﻣﻮﻗﺖ آن ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎم اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﺶ ﺑﻮدﻧﺪ. اﯾﻦ ﮐﺎخ ﮐﺗﺰﺋﯿﻨﺎﺗﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺳــﻌﺪآﺑﺎد و ﻧﯿﺎوران داﺷــﺖ. روﮐﺶ ﭘﺎرﭼﻪ اي ﮔﻠﺪوزي ﺷــﺪه ي دﯾﻮارﻫﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑــﺎ روﮐﺶ ﻣﺒﻞ ﻫﺎ و روﺗﺨﺘﯽ ﻫﺎ ﺑﻮد. ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﯽ ﺑﻪ رﻧﮓ زرد و ﻃﻼﯾﯽ، ﻧﺸﯿﻤﻦ ﺖ زﯾﺮﻫﻤﮑﻒ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي، اﺗﺎق ﺧﻮاب ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ﻣﻐﺰ ﭘﺴﺘﻪ اي، آﺷــﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺳــﺒﺰ ﮐﻠﻪ ﻏﺎزي، ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻧﺎرﻧﺠﯽ و ﺳــﺮﻣﻪ اي و ﺣﻤﺎم ﻣﺴﺘﺮ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺷﯿﺮي و ﻗﻬﻮه اي ﺗﺰﺋﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ. ﻫﺮ اﺗﺎق ﺑﺎﻓﺖ و ﻃﺮﺣﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از دﯾﮕﺮي داﺷﺖ و ﺗﻤﺎم ﻣﺒﻞ ﻫﺎ و ﺻﻨﺪﻟﯽ ﻫﺎي اﯾﻦ ﮐﺎخ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ درد ﻣﻔﺎﺻﻞ ﭘﺎي ﻣﺎدر ﺷﺎه ﭼﺮﺧﺪار ﺑﻮدﻧﺪ. ﺷﯿﺮآﻻت ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷــﺘﯽ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﻫﻤﮕﯽ از ﺟﻨﺲ ﺑﺮﻧﺞ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻃﻼﯾﯽ زﯾﺒﺎ و ﻣﺜﺎل زدﻧﯽ ﺑﻮد. ﺣﻤﺎم ﻣﺴﺘﺮ ﯾﺎ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﮐﺎخ در ﻃﺒﻘﻪ ي زﯾﺮﻫﻤﮑﻒ ﻓﻀﺎي ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ 30 ﺗﺎ 40 ﻣﺘﺮ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ در آن از ﺟﻨﺲ ﭼﻮب ﺑﻮد، ﺣﺘﯽ وان ﺟﮑﻮزي داﯾﺮه اي ﺷﮑﻠﺶ!  اﻣﺎ اﻣﺮوز ﻏﯿﺮ از ﮐﺎﺷﯽ و ﻣﻮزاﯾﯿﮏ ﻫﺎ ﭼﯿﺰي ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ. ﺳﺮوﺻﺪاﯾﻰ از ﻣﺤﻮﻃﻪ ي ﺟﻠﻮى ﻋﻤﺎرت ﻣﯽ آﯾﺪ. ﺑﭽﻪ ﻫﺎى آﺑﻰ ﭘﻮش ﻣﺪرﺳﻪ از راه رﺳﯿﺪه اﻧﺪ. آﻣﺪه اﻧﺪ ﺗﺎ ﻃﺒﻖ روال ﻫﺮ روز، اﯾﻨﺠﺎ ﺑﭽﺮﺧﻨﺪ و ﺑﺎزى ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ از ﻣﺎﺟﺮاى ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮك و ﮐﺎرﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﮐﺮده، ﺑﮕﻮﯾــﺪ. آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻰ داﻧﻨــﺪ در ﺟﺎﯾﻰ ﺑــﺎزى ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ روزﮔﺎرى ﻣﺤﻞ ﺑﺎزى ﻫﺎى ﻣﺎدرﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮي ﺑﻮده. ﺷــﺎﯾﺪ ﻫﻢ ﻫﯿﭻ ﮐﺪاﻣﺸــﺎن ﻧﺪاﻧﻨﺪ، ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﮐﺎخ ﭼﻪ ﺷﺪ؟ ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮك، ﻫﻤﺴــﺮ دوم رﺿﺎﺧﺎن ﮐﻪ ﻧﯿﻢ ﻗﺮن، ﺑﺎﻧﻮى اول درﺑﺎر ﺑﻮد، ﺑﻌــﺪ از اﻧﻘﻼب، در ﻓﻼﮐﺖ در آﻣﺮﯾﮑﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﮐﺮد. 19اﺳﻔﻨﺪ1360 در ﻫﺸﺘﺎدوﺷﺶ ﺳــﺎﻟﮕﻰ درﮔﺬﺷﺖ. ﮐﺴﻰ از ﺧﺎﻧﺪان ﭘﻬﻠﻮى ﺣﺎﺿﺮ ﺑــﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ي دﻓﻨﺶ ﻧﺸﺪ و ﭘﯿﮑﺮش را در ﮐﻨﺎر  اﻓﺮاد ﺑﻰ ﻧﺎم و ﻧﺸﺎن در ﻧﯿﻮﯾﻮرك ﺑﻪ ﺧﺎك ﺳﭙﺮدﻧﺪ.

ﭘﯿﮕﯿﺮى ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺮاى ﯾﺎﻓﺘﻦ ﭼﺮاﯾﻰ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻰ ﮐﺎخ ﻣﺎدر

ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ: ﻣﮕﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺎﺧﻰ دارﯾﻢ؟

ﺳﻌﯿﺪه ﻧﯿﮏ اﺧﺘﺮ

ﭼﺮا ﮐﺎخ ﻣﺎدر ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ وﺿﻌﻰ اﻓﺘﺎده؟ ﭼﺮا ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕــﻰ ﮐﺎرى ﻧﻤﻰ ﮐﻨــﺪ؟ ﺑﺮاى ﭘﯿــﺪا ﮐﺮدن ﺟﻮاب اﯾﻦ ﺳــﺆاﻻت، ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﭘﯿــﺶ رﻓﺘﯿﻢ. ﻃﯽ ﺗﻤﺎﺳــﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻬﺪي اﯾﺰدي، ﻣﻌﺎون ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳــﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷــﺪ، ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﯾﻢ ﮐﻪ ﺳــﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻞ از وﺟﻮد اﯾﻦ ﮐﺎخ ﺑﯽ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ. او ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎخ ﻣﺎدر ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮي در اﺳــﺘﺎن ﻣﺎزﻧــﺪران را ﮐﺎخ ﻣﻮﺟﻮد در راﻣﺴﺮ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن اﺳﻢ اﯾﻦ ﮐﺎخ ﮐﻠﯽ ﺗﻌﺠﺐ ﮐﺮد و ﻗﺮار ﺷﺪ ﯾﮏ ﭘﯽ ﮔﯿﺮي اﺳﺎﺳــﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎس دوﺑــﺎره اي ﺑﺎ اﯾﺰدي ﮔﺮﻓﺘﯿــﻢ، ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻣﺴــﺌﻠﻪ ﺑﺮاﯾﺶ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮده و ﭘﯿﮕﯿﺮ ﻣﺎﺟﺮا ﺷﺪه اﺳــﺖ. ﺑﺎ ﻫﯿﺠﺎن زﯾﺎدي اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ در ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ اﺧﯿﺮ از ﻫﻤﮑﺎراﻧﺶ ﭘﺮس وﺟﻮ ﮐﺮده و از وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺘﯽ ﭘﯿﮕﯿﺮ ارزش ﮔﺬاري ﮐﺎخ ﺷﺪه و ﻓﻬﻤﯿﺪه اﺳــﮑﻠﺖ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﻫﻢ داراي ارزش ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳــﺖ. ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻤﺎم وﺳﺎﯾﻞ ﮐﺎخ ﺑﻌــﺪ از  واﮔﺬاري ﺑﻨﯿــﺎد ﺑﻪ ﺑﺨــﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺑﻪ ﺗﺎراج رﻓﺘﻪ و ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ اﯾﺰدي ﮔﻔﺖ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻧﯿﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻨﺎي ﺧﺎﻟﯽ و زﻣﯿﻦ ﺣﻮاﻟﯽ اﯾــﻦ ﻣﻠــﮏ داراي ارزش ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮاي ﺳــﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺳــﺎزﻣﺎن ﺑﻪ زودي ﺑﺮاي ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ اﻗﺪام ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد. از ﻃﺮﻓﯽ ﻋﯿﺴﯽ ﺷﻤﺲ، ﻣﺴﺘﺄﺟﺮ ﻓﻌﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﮐﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ آﺷــﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ي ﻣﺨﺮوﺑﻪ اي ﺷــﺪه، ﮔﻔﺘﻪ ﮔﻮﯾﺎ ﻣﺎﻟﮑﺎن اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﮐﻪ ﺳــﻪ ﻧﻔﺮ ﻫﺴــﺘﻨﺪ و 15ﺳﺎل ﭘﯿﺶ آن را ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ 350ﻣﯿﻠﯿــﻮن ﺧﺮﯾﺪه  اﻧﺪ، ﻗﺼﺪ ﻓﺮوش اﯾﻦ ﻣﻠﮏ را دارﻧﺪ. ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴــﺖ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ داراي ﭼﻪ ارزﺷﯽ اﺳﺖ و ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. آﯾﺎ ﺳــﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺗﻮان ﭘﺮداﺧﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﯿﻠﯿــﺎردي آن را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷــﺖ؟ اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺎﻟﮏ ﺑﻌﺪي ﺑﺎ اﻃﻼع از ارزش ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﯾﻦ ﻣﻠﮏ آن را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﮑﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﯿــﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳــﺪ.

اﯾﻦ ﺑﺎغ ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﯿﺎﻫﯽ زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ ﮔﻞ ﻫــﺎ را ﺟــﺎي داده ﺑﻮد، اﻣــﺮوز ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑــﻪ ﻋﻠﻔﺰار ﺷــﺪه ﮐــﻪ ﻫﯿــﭻ ﺧﺒﺮي از ﮔﯿﺎﻫــﺎن و درﺧﺖ ﻫــﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ اش در آن ﻧﯿﺴﺖ.