اطلاعات پروژه
نام: هتل دربند (مهمان خانه دربند)
آدرس: شمال تهران، دربند//
معمار: وارطان هوانسیان/
تاریخ: ۱۳۱۷
نوع: هتل، اقامتی/
قدمت: پهلوی اول/
تعداد اتاق: ۵۰ اتاق به همراه ۲ سالن پذیرایی (با ظرفیتی حدود ۲۰۰ نفر)
تعداد ویلاهای اقامتی مجموعه: ۸ ویلا
وضع فعلی هتل: تخریب شده است.
وضع فعلی ویلاها: به جز یک مورد (با تغییر کاربری به مدرسه)، سایر ویلاها تخریب شده اند.
گرافیک: استودیو پرزانته معماری دگرجا
کارفرما: دربار پهلوی
عکاسان: نامشخص، (در توضیحات برخی تصاویر ذکر نام عکاس شده است.)
مقالات مرتبط: آرشیتکت های ما را بشناسید، مجله آرشیتکت شماره یکم، مرداد-شهریور ۱۳۲۵
توضیحات
یکی از نقاط ییلاقی بهشت آسا و زیبای اطراف تهران که از لحاظ خوبی و لطافت آب هوا و موقعیت طبیعی بی مانند است دره مصفای دربند میباشد.
این دره جان پرور و طرب انگیز که طبیعت تمام زیبایی ها و نيكویی های خود را در آن جمع کرده و حقاً شایسته هر نوع توجه و آبادی و عمران میباشد تا چند سال پیش جز مشتی خانه های روستایی و خشت و گلی ساختمان دیگری در آن وجود نداشت و با تمام لطف منظر و خوبی آب و هوا به واسطه عدم مراعات پا کیزگی و نظافت و بهداشت ممکن نبود انسان بتواند ساعتی آنطور که میل دارد در آن جا بسر برد جرعه ای آب پاکیزه بنوشد و دمی هوای بهشتی آن را بدون آلودگی تنفس نماید.
ولی امروز همان ویرانه در نتیجه توجه مخصوص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی يک ییلاق بسیار زیبا و گردشگاه دلربایی گردیده است. در هر گوشه و کنار آن ساختمانها و عمارات بسیار عالی و زیبا بنا شده و صنعت با طبیعت دست به دست هم داده منظره ای از خلدبرین بوجود آورده است. زیباترین و نیکو ترین بناهای این دره بهشت آسا میهمانخانۀ مجلل و باشکوه در بند است. که از دور توجه بیننده را به خود جلب کرده و بی اختیار او را به طرف خود میکشاند. این بنای باشکوه که از سال پیش ساختمان آن آغاز شده بود و اینک به پایان رسیده از روز جمعه برای پذیرایی ارباب ذوق و سلیقه آماده میگردد. این بنای زیبا در روی تپه بلند و زیبایی ساختمان شده و در جلوی آن باغچه ایست که با منتهای ذوق و سليقه جدول بندی و گلکاری شده و در وسط آن حوض آبی که دارای فواره بسیار قشنگ و متناسبی میباشد قرار گرفته است.
این فواره زیبا هنگام فوران مانند شمعی که در حال سوختن است جلوه گری مینماید و تخيلات و احساسات شاعرانه انسان را به حرکت می آورد. شکوه و زیبایی داخل مهمانخانه به مراتب از بیرون آن بیشتر است. زیرا هر نوع از نفایس و ظرایف را انسان در پیرامون خود جمع می بیند و پنجاه تالار واطاق آن یکی از یکی قشنگتر و دلرباتر است. هر يک از اطاقهای آن با بهترین و عالی ترین و آخرین وسایل آسایش و زندگانی که امروز علم و صنعت مهیا کرده مطابق قشنگترین و زیباترین مهمانخانه عالی اروپا مجهز می باشد. قالیهای گرانبهای نفيس - تختخواب های بسیار اعلای برنزی- تشک و لحاف پر ابریشمی-مبل ها و صندلی های راحتی بسیار زیبا و بی نظیر و اشكاف و تلفن و آینه و سایر اشیائی که همه از نظر نفاست و زیبایی گرانبهاست در هر اطاقی موجود میباشد.در مجاورت هر يک از این اطاقها یک اطاق مخصوص توالت و گرمابه که باز مطابق آخرین و بهترین طرز امروز دنياست از خشتهای شفاف چینی که تلألو و درخشندگی خاصی دارد ساخته شده.
برای کسانی که بخواهند علاوه بر اطاق خواب و توالت اطاق دیگری هم برای پذیرایی میهمانان خود داشته باشند يک اطاق در مجاورت اطاق خواب موجود است که زینت و مبل آن نیز از هر جهت تماشایی است. تمام اطاق ها و راهروهای عمارت با تابلو های نقاشی و مینیاتور که کار استادان عالی مقام قدیم و جدید ایران است زینت شده که تماشای هر يک از آنها بی اختیار انسان را بر می انگیزد که صاحبان آن سر پنجه های هنرمند که آنها را به وجود آورده از ته دل آفرین گوید.
در طبقه زیرین و فوقانی دو تالار بسیار مجلل و وسیع رستوران که هر یک گنجایش پذیرانی صد تن را دارد آماده میباشد و در مجاورت آن ها دو سالن مخصوص بار و تالارهای مخصوص برای استراحت و صرف چای و قهوه که همه آنها با نهایت شکوه و جلال آرایش شده قرار گرفته است. در اطراف این مهمانخانه بزرگ هشت دستگاه عمارت دیگر (ويلا) که در حقیقت از متعلقات مهمانخانه است به شکل زیبا و آبرو مندی بنا شده و هر يک از آن ها از هشت تا ده اطاق که دارای همه نوع وسایل آسایش و رفاهیت مطابق اطاقهای مهمانخانه است دارا می باشد و همچنین دارای سرویس مخصوص و آشپزخانه جدا نیز می باشد. کسانی که در این عمارات سکونت اختیار می کنند هم می توانند مستقلا از سرویس های مخصوص عمارت استفاده کنند و هم از سرویسهای مهمانخانه.
علاوه بر آنچه شمردیم از نظر بهداشت و پاکیزگی نیز پیش بینی ها و دقت های لازم شده - که از هر جهت آسایش خیال مسافرین را تا مین مینماید.مثلا ساختمان آشپزخانه آن از این نظر فوق العاده جالب دقت است که در تمام آن لوله های برق و آب کشیده شده و برای شستشوی هر چیزی محل مخصوصی ساخته شده، ظرف ها در دیگ مخصوص بخار شستشو شده و از نظر میکروبی کاملا عقيم میگردد.
آب آشامیدنی که در این مهمانخانه صرف می شود و در تمام اطاقها نیز لوله کشی شده قبلا در مكان مخصوص به وسيله صافی ها هم از لحاظ شیمیایی و مواد معدنی و هم از لحاظ میکروبی کاملا تصفیه می گردد. لوله های آب گرم (شوفاژ سانترال) و برق دائمی نیز در تمام مهمانخانه و تالارها و اطاق های آن کشیده شده است. خلاصه در این مهمانخانه آبرومند و با شکوه از هر جهت که تصور شود وسايل موجبات آسایش و رفاهیت و خوشی و استراحت فراهم آمده و در حقيقت هر کس که بخواهد زمانی از بهترین هواها و آبها و زیبایی ها و آسایش ها برخوردار گردد و طعم شیرین زندگانی را کاملا بچشد باید روزی چند در این فضای روح پرور بشت آئین بسر برد. ۱
در مجله آرشیتکت شماره یک، در مقاله «آرشیتکتهای ما را بشناسید» درباره این بنا نوشته شده است:
وارطان تا سال ۱۹۳۵ که تاریخ مراجعت به ایران است دبیری انجمن با مشارالیه بود. پس از ورود به تهران وارطان مسابقه ساختمان یتیم خانه خیابان سوم اسفند را برده و مشغول شد، ضمنا عمارت کلوپ افسران وزارت جنگ را که از طرف آرشیتکت اولی (گورکیان) ترک شده بود به اتمام رساند. در خلال این عملیات مهمانخانه بزرگ در بند را طرح ریزی نمود ولی در اثر کمی وقت مقدور نبود که ساختمان بنای اخير الذکر را شخصاً نظارت نماید و کار محول به آرشیتکت دیگری شده بود از این جهت است که در آن عمارت مشخصات و کیفیات برجسته مخصوص سبک وارطان دیده نمی شود.۲
منابع:
۱) مهمانخانه زیبای دربند، روزنامه اطلاعات سال سیزدهم شماره ۳۵۱۸- دوم تیر ۱۳۱۷
۲) مجله آرشیتکت شماره یک، در مقاله «آرشیتکتهای ما را بشناسید»
درباره دربند
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
Darband / © Mahmoud Pakzad
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
ساختمان پلیس دربند
-
ساختمان پلیس دربند
-
ساختمان پلیس دربند
-
ساختمان پلیس دربند
-
کلانتری دربند
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
Darband Tehran, دربند تهران
-
Darband square / photo Nezam Miran
-
The only remained Villa (it is school, today) photo Kasra Daneshvar
-
The only remained Villa (it is school, today) photo Kasra Daneshvar
-
The only remained Villa (it is school, today) / photo Pedram Rahimi Nik
-
Darband Square / photo Pedram Rahimi Nik
-
Darband Square / photo Kasra Daneshvar
-
Darband Square / photo Mohammad Hossein Movahedi
-
Darband Square / photo Neda Shiri
-
Darband Square / photo Neda Shiri
-
Bagh Malek Tehran
Darband / © Mahmoud Pakzad
Darband square / photo Nezam Miran
The only remained Villa (it is school, today) photo Kasra Daneshvar
The only remained Villa (it is school, today) photo Kasra Daneshvar
The only remained Villa (it is school, today) / photo Pedram Rahimi Nik
Darband Square / photo Pedram Rahimi Nik
Darband Square / photo Kasra Daneshvar
Darband Square / photo Mohammad Hossein Movahedi
Darband Square / photo Neda Shiri
Darband Square / photo Neda Shiri
تاریخچه دربند
پيشينه محله دربند
دربند از دهكده های قديمی شميران و در شمال باغ سعدآباد است. از شمال به کوه های توچال و ده پس قلعه، از جنوب به جعفرآباد و سعد آباد، از مشرق به امامزاده قاسم و از مغرب به بازوی كوه توچال می رسد. رودخانه پس قلعه از وسط دربند می گذرد اين محله جزء منطقه ۱ محسوب می شود. به دستور رضاخان پهلوی در دربند، مهمانخانه ، ويلا، اداره شهربانی، اداره پست، شهرداری و كارخانه برق ساخته شد كه برق كاخ سعدآباد از آنجا تأمين می شد.گفته شده است كه مهمانخانه دربند، نخستين مهمانخانه در ايران بود كه امكانات پذيرايی از شخصيت های خارجی در آن فراهم بوده است.منطقه دربند به دليل اينكه در منطقه ييلاقی و كوهستانی تهران واقع شده، منطقه ای ايده آل برای كوهنوردی است. اين منطقه، قهوه خانه های سنتی دارد و از سال های پيش، محل تفريح و گشت و گذار تهرانی ها، خصوصاً در روزهاي تعطيل و آخر هفته بوده است. چشم انداز زيبا و طبيعی اين منطقه در جلب توجه مردم ، نقشی مهم و اساسی دارد.محله دربند از مناطق خنک و گردشگری تهران است.
بر پايه نظرسنجی های انجام شده دربند نخستين گزينه ی شهروندان تهرانی براي پذيرايی از ميهمان خارجی و شهرستانی است و پس از آن فشم، لواسان و دركه قرار دارند. دربند در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دريا قرار گرفته و آغاز يكی از راه های اصلی صعود كوهنوردان به البرز مركزی است. كوره راهی از دربند آغاز می شود و به آبشار دوقلو و پناهگاه شيرپلا ختم می شود. محله های قديمي دربند عبارت اند از مرغ محله (مغ محله)، كنارمحله، كلاغ پر و سربند. رودی به نام رودخانه دربند از ميان دهكده دربند می گذرد. در سال ۱۹۸۷ سيلی در اين رودخانه ايجاد شد كه بازار تجريش را نابود كرد. دره های اصلی رودخانه ی دربند عبارت اند از دره اوسون، دره آبشار، دره امامزاده ابراهيم، دره كاک، آب شيردره و دره زون. رودخانه دربند پس از عبور از دره دربند و از كنار قهوه خانه ها و رستوران های حاشيه آن، از ميدان سربند تا ميدان دربند ادامه دارد. دره و رودخانه قديمی دربند همراه با بافت تاريخی و قديمی آن يكی از دره های زيبای البرز است كه از دير باز به عنوان تفرجگاه سنتی مردم تهران شناخته شده است. اين دره علاوه بر جاذبه هاي طبيعی، دارای ارزش های تاريخی و فرهنگی بسياری است چرا كه دربند صرفنظر از طبيعت و آب و هوای مطلوبی كه دارد، به عنوان بخشی از خاطره جمعی و هويت فرهنگی تهران مطرح است. در زمان قاجار برخی از شاهزاده های قاجار از جمله شاهزاده الله وردی ميرزا و ابوالملوک كيومرث ميرزا در اينجا نشيمن داشتند.
روز چهارشنبه رمضان ۱۳۰۳ قمری ناصرالدين شاه قاجار در راه پس قلعه و آبشار به دربند هم آمد. وقتی كه بابی ها به ناصرالدين شاه تير زدند يكي از ايشان به نام ميرزا حسين علی با گروهی به محله مرغ محله دربند گريختند. مأموران پس از مدتی آن ها را يافته به زندان انداختند. از آنجا كه دربند در قديم مركز عده ای از سادات دعانويس شده بوده ،كامران ميرزا نايب السلطنه، پسر سوم ناصرالدين شاه نيز سالی يک بار برای دعا گرفتن به دربند می رفت. خانه ی دكتر مليسپو، مستشار مالی آمريكايی نيز در دربند بود. در زمين های دهكده دربند به فرمان رضاشاه مهمانخانه و چندين ويلا ساختند. چون محله سربند تنگنا بود پل بزرگی بر روي رودخانه آن زدند و تنديس كوهنوردی نيز در ميدانگاه سربند نصب شد. پيش از رسيدن به ميدان سربند، در سمت چپ رودخانه هتل ديپلمات قرار دارد كه تا اواسط دوران محمدرضا پهلوی محل پذيرايی مهمانان خارجي و تنها هتل آبرومند تهران بوده است.
خيابان دربند
خيابان دربند در بخش شمالی شهر تهران، در ناحيه ۳ منطقه يک شهر تهران واقع شده است .اين خيابان با طول زياد و پيچ و خمهای فراوان، ميدان قدس تجريش را به ميدان سربند (بخش ابتدايی پهنه تفرجگاهي دربند) وصل می كند. اين خيابان در طول مسير ويژگيهای فعاليتي متفاوتی را پذيرا شده است. خيابان دربند از ارتفاع ۱۶۰۰ متری در ميدان قدس آغاز و در ارتفاع ۱۸۰۰ متری ميدان سربند (تنديس كوهنورد) به پايان ميرسد. با توجه به تقسيمات محدوده شهری تهران، حوزه فراگير تأثيرگذار بر خيابان دربند را می توان محدوده تجريش و در مرحله بعد منطقه يک شهرداری تهران دانست.
خيابان دربند تهران در وضعيت كنونی آميزه ای از كاربريهای سكونتی، تجاری، اداری و خدمات گردشگری است. گروههای عمده استفاده كننده از اين فضا شامل ساكنين حاشيه آن (شامل ساكنين محلات كنارمحله، آسياب گيلاسي، دره عبدا... و سربند)،گردشگران (كوهنوردان حرفه ای، گردشگران تفريحی)، مغازه داران وساكنين مسير رود دره دربند بالاتر از ميدان سربند تا بخش منتهی به پس قلعه در شمال مسير رود دره دربند است .در خيابان دربند، منطقه ييلاقی گلابدره محله قديمی باغ شاطر، كنار محله، سربند و ديگر مناطق اين محور تاريخي و طبيعي هنوز هم گروه هايي از مردم بومي ساكن هستند كه كسب و كار كوچكي براي خود به راه انداخته اند.
خيابان دربند به عنوان يک محور گردشگری كه عملكردی فرا منطقه ای دارد ازهويت و غنا و خوانايی برخوردار می باشد. ديواره سبز و ممتد درختان كهنسال با تأكيد بر هويت تاريخی اين محور، در تعريف فضا و ايجاد حس مكان و محصوريت فضايی نقشی خاص دارند. پيچ ملايم خيابان و ديواره كوتاه و نيمه شفاف بدنه آن نيز بر تقويت هويت محور تأثيرگذارمي باشد. در برخی از قسمتهای خيابان دربند ساخت و سازهای مخالف با هويت طبيعي محور و محيط زيست از هويت ساختاری آن می كاهد .در واقع حجم و ارتفاع ساختمانها كه همچون سدی ديد به مناظر طبيعی را مسدود كرده اند و نيز اختلاف ارتفاع و مصالح و رنگ بناها از عواملی هستند كه از كيفيت بصری محور می كاهند.
ساختمانهای تاريخی
كلانتری دربند
موقعيت: جنب ميدان دربند و ابتدای خيابان سربند
قدمت: رضاشاهی(پهلوی اول)
تاريخچه: كلانتری منطقه دربند درموقعيت بالای ميدان و كاخ سعدآباد از جمله ابنيه دورۀ رضاشاهي است كه با تاثير از نقوش معماری باستانی ايرانی دوره هخامنشی و به منظور تجديدخاطرۀ آن دوران ساخته شده است.
كاربري فعلی: پاسگاه نيروی انتظامی دربند
وضعيت كالبدی: نسبتاً سالم (ظاهراً سالم) نيازمند بررسی و پاک كردن الحاقات نامناسب و حفظ نظام مند سبک و سياق بنا و رعايت ضوابط حريم و انتخاب حريم مناسب.
مهمانخانه های قديمی در ميدان دربند
موقعيت: خيابان دربند، بدنه اصلی ميدان دربند در اضلاع شمال شرقی و جنوب شرقی جنب ورودی شمالی كاخ موزه سعدآباد است.
قدمت: رضاشاهی (پهلوی اول)
تاريخچه: اين مجموعه مهمانخانه ها به دست رضاشاه در اين ميدان ايجاد شد.
مصالح آن از آجر وسنگ و پوشش سقف شيروانی است. ازسادگی واستحكام خاصی برخوردار است.
كاربری فعلی: تجاری (مهمانسرا و فروشگاه و رستوران)، تعدادی مغازه در همكف.
وضعيت كالبدی: سالم و نيازمند تنظيم ضوابط حريم و حفاظت از رطوبت و آلودگيها و تنظيم برنامۀ بهره برداری از بنا كه متناسب با شان و موقعيت اين مجموعه باشد.
هتل قديمی دربند
موقعيت: خيابان سربند، مقابل كلانتری دربند
قدمت: رضاشاهی (پهلوی اول)
كاربری فعلی: تحت سرپرستی بنياد مستضعفان و متروكه است.
وضعيت: كالبد نسبتاً استوار و نيازمند مرمت و حفاظت بهترين كار برای جلوگيری از متروكه شدن و تخريب حاشيه به كار گرفتن تحت عنوان، نمايشگاه و يا چايخانه و مهمانخانه و … می باشد كه با انتخاب كاربری به تناسب راه دسترسی و تاسيسات مناسب اقدام می گردد.
تاريخچه: رضاخان با انتخاب سعدآباد امر به احداث تعدادی ويلا و مهمانخانه و هتل در اين نقطه خوش آب وهوا برای پذيرايی مهمانسرای دربار نمود كه با سبک و سياق خاص با پوشش بام شيروانی پوش ساخته شد .از جمله اين هتل در دربند نيز احداث شد.
توجه: هتل دربند تخریب شده است و متن این بخش مربوط به سال ۱۳۹۲ می باشد. منبع در انتهای مطالب ذکر شده است.
گورستان ظهيرالدوله
موقعيت: ميدان قدس، خيابان دربند، خيابان ظهيرالدوله
قدمت: گورستان دارای وقفنامه ای به تاريخ محرم ۱۳۵۲ ه.ق است (قاجاريه).
تاريخچه :عليخان ظهيرالدوله در سن ۱۶ سالگی داماد ناصرالدين شاه شد و سپس وزير تشريفات همايونی گرديد .مدتی عهده دار حكومت تهران و مؤسس انجمن اخوت و از طرفداران مشروطه و از آزاديخواهان بود و به امر محمدعليشاه در به توپ بستن مجلس، منزل خانقاه او را نيز به توپ بستند وی از مريدان صفی عليشاه به شمار می رفت.
كاربری فعلی :قبرستان و زيارتگاه هنرمندان و هنردوستان
كاخ سعدآباد: كاخ موزه های سعدآباد
موقعيت: مجموعه سعدآباد دارای چند درب در جهت های مختلف و به خيابانها و ميدانهای اطراف مي باشد.
درب شمالی در ميدان دربند (جنوب ميدان)، دربهای شمال شرقی در خيابان دربند، درب جنوبی در انتهای خيابان شهيد طاهری و درب جنوب شرقی در خيابان جعفرآباد كلاً به صورت يک مجموعه كاخهای مختلف در محوطه طبيعی و باغ عظيم سعدآباد با درختهای كهنسال می باشد.
قدمت اثر: شامل دوره های قاجاری و پهلوی اول و پهلوی دوم می باشد.
وسعت و تاريخچه :وسعت باغ مجموعه سعدآباد كه جزء اراضی دربند است بيش از يک ميليون مترمربع و گسترده از شمال به جنوب و در شيب طبيعی اطراف رودخانه دربند قرار دارد.
آشيانه حيدر
موقعيت: خيابان دربند، نرسيده به ميدان سربند، ضلع شرقی خيابان
قدمت: بيش از ۷۵ سال
كاربری: متروكه
وضعيت: نياز مبرم به مرمت دارد.
تاريخچه: ملک در تملک آقای سرهنگ امينی است كه خارج از كشور زندگی ميكند و فرزندانش درمجاورت اين بنا مسكن دارند .از زمان شكل گيری خيابان سربند اين بنا نيز ساخته شده است .دارای نماي آجری و سردر آجری زيبا و پنجره هايي كه نمای ارسی را تداعی ميكند و نيز دارای كتيبه نصب شده در سردرب با نام آشيانۀ حيدر كه نشان از ديد و گرايش صوفيانه مالک دارد، ميباشد .در پشت بنا نيز باغچه كوچک و شيبدار منطبق بر شيب طبيعی وجود دارد.
قصر ملک
موقعيت: خيابان دربند، خيابان گلابدره، پلاک ۳۸
قدمت: قاجار اواخر حكومت پنجاه ساله ناصرالدين شاه قاجار دهه اول سال ۱۳۰۰ هجری قمری
تاريخچه: يكی از چهره های شاخص اواخر دوره قاجار و اوايل پهلوی حاج حسين آقا ملک می باشد.
كاربری: مسكونی
وضعيت كالبدی بنا: نسبتاً سالم است.
چيزی كه موجب شهرت و تشخص وی شد مكنت فراوان و مجموعه های بزرگ كتاب و تمبر و سكه و اسكناس و آثار هنری است كه ايشان جمع آوری آنها را وجهۀ همت خود نموده بود و سرانجام با وقف آنها به آستان قدس رضوی يادگاری مناسب برای نسلهای آينده فراهم شد .هم اكنون درمحدوده ميدان مشق موزه بزرگی از آثار جمع آوری شده توسط ايشان داير شده است .و همچنان درخراسان نيز سازمانی به نام موقوفات ملک عهده دار امور مالی مربوط به املاک وقف شده ايشان ميباشد.
از ايشان عمارتی در بازار تهران كه پيش از اين اختصاص به كتابخانه داشته و نيز عمارتی درمشهد پابرجاست .ساختمان در باغ صبای شميران و باغ باصفا و زيبايی درگلابدره شميران به جای مانده است. باغ ملك با ۳۵۰۰۰ مترمربع در گذشته چند ساختمان اندرونی و بيرونی (اعيانی) كه به دوره ناصری مربوط می شد را دارا بود كه متاسفانه امروزه فقط يک ساختمان نفيس كه از ظواهر آن ميتوان نتيجه گيری كرد كه همان ساختمان بيرونی فوق الذكر باشد بر جای مانده است.
ميدان سربند
يكي از كانونهای گردشگری و مبادی كوهستانی شمال تهران می باشد كه عملكردی فرامنطقه ای دارد. وجود عناصر طبيعي كوهستان و مسيل به اين ميدان هویتی طبيعي مي بخشد. بدنه های اين ميدان ساختمانهای كم تراكمی بوده كه تنوع شكل و سبک و رنگ و مصالح آنها تاثير نامطلوب چندانی بر خوانايی و غنای محيط نمی گذارد .وجود مناظر طبيعی و واحدهای تجاری از جمله مهمترين عواملی هستند كه بر نفوذپذيری اين محدوده می افزايند. فرم هندسی ميدان به صورت مستطيل می باشد كه ساختمانهای كم تراكم و بدنۀ طبيعی كوهستانی بدنه ميدان، فضايی محصور را ايجاد نموده اند.
ميدان دربند
اين ميدان يكی از مبادي كوهستانی گردشگری شمال منطقه است كه علاوه بر عملكرد تفريحی دارای هويتی تاريخی می باشد .گشودگی فضايی و تراكم نسبتاً كم بدنه های ميدان، ديد مناسب به مناظر طبيعی شمالی و كيفيتهای اكولوژيكی مطلوب مانند مسيل دربند و باغات واقع در طرفين مسيرهاي منتهی به ميدان و... از جمله ويژگيهای مثبتی است كه از ميدان دربند تصاويری خاطره انگيز و به ياد ماندنی به جاي می گذارد. فرم هندسی ميدان به صورت نيم دايره بوده و محصوريت فضايی در كليه بدنه های آن به وسيله عوامل طبيعی و انسان ساخت تأمين شده است.
اين ميدان به دليل عناصر شاخص معماری مانند ساختمان قديمی شهرداری و هتل قديمی دربند و ساير بناهای تاريخی موجود دارای ارزش كالبدی بوده و علاوه بر آن به دليل قرار داشتن در طول مسير دربند و ارتفاعات اين محدوده به عنوان يک فضای جمعی شاخص مطرح می باشد. نواحی پيرامونی آن به گونه ای است كه نه تنها مورد استفاده اهالی دربند قرار دارند بلكه افراد زيادی از سراسر تهران به اين كانون مراجعه می نمايند كه اين ويژگی زمينه لازم به منظور برخوردهای اجتماعی را نيز فراهم می كند. شرايط توپوگرافی و شيب طبيعی زمين در اين محدوده به گونه ای است كه امكان وجود ديد به ميدان و بدنه های آن را با نزديک شدن به آن تأمين می نمايد و ليكن پيچ خيابان در برخی قسمتها و نيز ساخت و سازهای بی ضابطه و مخرب محيط زيست، تا حدی اين ديد رامسدود می نمايد .بافت اطراف ميدان دربند به صورت ارگانيک كهن بوده كه اين امر از نفوذپذيری بصری بافت تا حدی می كاهد كه البته وجود مناظر و عناصر طبيعی و كريدورهای ديد در برخی قسمتها، توجه بينندگان را به سوی خود جلب كرده و بر نفوذپذيري بصری آن مي افزايد .امروزه بسياری از ساختمانهای بدنه محور دربند بدون توجه به اصول زيست محيطی و ويژگيهای تاريخی محدوده نوسازی شده كه اين امر هويت محور را خدشه دار می سازد .همجواري اين كانون با مجموعه فرهنگی سعدآباد از جمله ديگر عواملی است كه بر نفوذپذيری اين كانون می افزايد.
منبع:
پايان نامه كارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
عنوان: بررسي عوامل موثر درشكل دهی به حركت پياده در خيابان دربند تهران
پژوهشگر: رضيه توکلی / گرایش: طراحی شهری / سال: ۱۳۹۲
استاد راهنما: جناب دكتر مجتبی رفيعيان
استاد مشاور: جناب دكتر عليرضا بندرآباد
English
Please click on the Link below to read the information in English Language.
Click Here!
