توضیحات

نیایشگاه صلیب مقدس واقع در گوشه جنوب شرقی مجموعه، که بی شک نه تنها گویای نبوغ هنری رستم وسکانیان است بلکه نماینگر تعهد دیرین او هم به مردم و هم به تاریخ است، بعد از انقلاب سال ۱۹۷۹ به مجموعه اضافه شد، درآغاز مجموعه آرارات بعنوان مکانی سکولار (غیرمذهبی) طراحی و استفاده شده بود اما در اوایل سال ۱۹۸۰، کمیته مدیریت استراتژی مجموعه، صلاح را بر آن‎ دید تا برای جلوگیری از مصادره استادیوم توسط دولت، یک نیایشگاه حواری ارمنی بنا کند. وسکانیان تفسیر متفاوتی با استفاده از بتن خالص ،از بهترین نمونه های کلیساهای قرون وسطی، که به سیستمی در هم آمیخته از تکیه گاه ها، ورودی ها و معلقات تبدیل می گردد، پیشنهاد داد.

فرمی که وسکانیان به این اثر بخشید، در عین حال که بمانند کلیساهای گنبدی قرون وسطی می باشد همچون کلیسای "سنت هریپسیمه"، دارای پلان کف قرینه و مرکزی است.وسکانیان فرمی را ایجاد کرد که به صورت جسورانه ای نما و برش کلیساهای سنتی را در قالب یک بازنمایی تمثیلی از صلیب مقدس مجسم می نمود. براستی این یک تندیس است یا عمارتی تراش داده شده ؟
طراحی آوانگارد وسکانیان روشن فکرانه و انقلابی بود. طرح پیشنهادی همانطور که انتظار می رفت بسیار مدرن و غیرارتدکس می نمود چنانکه اسقف ارمنی از او بجای این طرح، نمونه ای تقلیدی از کلیسای قرن نوزده ام شهر "انطلیاس لبنان" را درخواست نمود. وسکانیان پاسخ وی را اینگونه داد: عالیجناب! یا همین را می سازم یا هیچ نمی سازم!
او انسانی مردمی ، پایبند به اصول و درستکار بود. او بدون خستگی طی مدت دو سال، بر ساخت و ساز پیچیده ی نیایشگاه نظارت کرد، همانند کاری که وی شخصا برای ورزشگاه انجام داد.وسکانیان دو سال تمام علیرغم کمبود مصالح، بازرسی های غیرمنتظره و مشکلات ساخت و ساز روزهایش را در محوطه ساختمانی به همراه کارگرانش گذراند. در سپتامبر ۱۹۸۷، صلیب مقدس به عنوان نیایشگاه منتصب شد.^۱

طرح بنای یادبود این مجموعه نیز در ابتدا شکلهای گوناگونی به خود گرفت که در نهایت بین سالهای۱۳۶۳ - ۱۳۶۵ شمسی، منجر به ساخت عبادتگاه صلیب مقدس از بناهای ارزنده و از نمونه های ماندگار معماری مذهبی ارمنی شد. طرح این بنا کلیۀ تصورات جزماندیشانه و تقلید سطحی از شمایل معماری سنتی کلیسای ارمنی را شکست و شکل جدیدی از آن را ارائه کرد. واضح است که ارائه و اجرای چنین طرح جسورانهای، در جوامع بسته، کاری است بس دشوار و استاد به حق از پس آن خوب برآمد. عبادتگاه صلیب مقدس یکپارچه از بتن مسلح ساخته شده و هم در پلان و هم در نما مدولار و قرینه است. هستۀ مرکزی عبادتگاه با چهار صلیب عظیم احاطه شده که گویی محافظ عابد است در هنگام عبادت.^۲

منابع:
۱- اطلاعات پروژه به زبان انگلیسی و تصاویر قدیمی به همراه مدارک فنی، اهدایی سرکار خانم دکتر "تالین گریگور" می باشد. این بخش، ترجمه فارسی متن اصلی است و توسط زسانه معماری معاصر ایران صورت گرفته است.
۲- بخشی از مقاله "آخرین امپراطور" نویسنده: مهندس آرمن میناسیان، فصلنامه فرهنگی پیمان [←]

English

Please click on the link below to view the project's information in English language.
Click Here!