Study
خانه های علیزاده
مجله معمار - شماره ۱۰۷، بهمن و اسفند ۱۳۹۶- صفحات۴۴-۴۹
اغراق نیست اگر بگوییم برخی از بهترین پروژه های معماری مهدی علیزاده را باید در میان خانه هایش جستجو کرد. خانه هایی که تعدادشان هم کم نیست ولی خودش اعتقاد دارد که بیشتر نمونه های شناخته شده آنهایی هستند که در پایتخت بنا شده اند و در پیش روی، در حالی که ساختمانهای مسکونی خوبی را در شهرهای دیگر هم ساخته است. متأسفانه معمار هیچ گاه در قید مستندسازی ساخته هایش نبوده که علتش شاید تعداد بسیار پرشمار آنها باشد و شاید هم شیوه کار او، که در بسیاری از طرح هایش که خود نیز مجری بوده، به تهیه نقشه های کامل نیازی نداشته و همان گونه که اذعان دارد از ابتدا می دانسته که چه می سازد. نمونه بارز این شیوه کار، ساختمان خیابان قائم مقام است که تنها چند ترسیم دستی از قاب گذاری ها را برای ساخت کافی دانسته. ترسیم دست آزاد از نقشه خانه بهاران در حد یک اثر بدیع تصویری است که هنر و ادراک زیبایی شناسی معمار را به نمایش می گذارد. نوع استفاده از حروف لاتین که احتمالا رد معمار را در طراحی آن می بینیم و شکست کلمات به شکل حروف جدا از هم در دو یا سه سطر از ترفندهای گرافیکی او در ارائه اطلاعات نقشه است. این اتفاق در نقشه ترسیم شده برای خانه کلاردشت به شکل چشمگیرتری تکرار می شود و حروف فارسی نیز با همین شیوه وارد صفحه نقشه می شوند. استفاده از رنگ در کشیدن خطوط با ماژیک که از ابزارهای مورد علاقه او برای ترسیم نقشه هایش بوده را در این صفحات شاهد هستیم. البته این روند در پروژه های خانه کوه بر و خانه یوسف آباد تکرار نشده و در آنها نقشه های نسبتاً کاملی از آنچه باید ساخته شود را می بینیم.
در خانه های اولیه علیزاده مانند بنای پاکنه، خانه خیابان نفت و خانه خيابان نیلوفر (خانه خیابان بهشتی) هنوز معماری او را در فرم طاقیها و استفاده سنتی از مصالح می شناسیم. در ادامه در خانه قائم مقام، خانه خیابان ویلا (استاد نجات الهی)، خانه میرعماد، خانه یوسف آباد و خانه یاسمن (میناسیان) عناصر سازه ای به نما راه یافته و با تلفیق با انواع آجر به دستخط علیزاده مبدل می شوند. ساختمان آپارتمان های شاهگلی تبریز نیز تکرار همین شیوه است. در همین زمان پنجره های عمودی با ارتفاعی از کف تا سقف در خانه های او پر تعدادتر تکرار می شوند. در خانه کوهبر، یکی از آخرین خانه هایی که معمار ساخته است، با نمایی کاملا آجری مواجه می شویم و با پنجره هایی که بسیاری از آنها در گوشه های فضاها جای گرفته اند، با ارتفاعی کوتاه تر از قبل.
