پل آبکار در سال ۱۲۸۷ شمسی در یک خانوادۀ نسبتاً مرفه دیده به جهان گشود. او تحصیلات ابتدائی خود را در دبستان سن لوئی تهران گذراند و در سال ۱۳۰۴ برای ادامۀ تحصیل به فرانسه رفت. دیپلم متوسطه خود را در سال ۱۳۰۸ (۱۹۲۹ میلادی) از دبیرستان اورلئان فرانسه گرفت و در همان سال در دانشگاه سن لوک بروکسل در رشتۀ معماری به تحصیل پرداخت. دورۀ تحصیل هفت سال طول کشید و در طول آن، دوره‌های شبانۀ مجسمه سازی، مقاومت مصالح، دکوراسیون و منبت‌کاری را نیز گذراند. او در تمام این موارد موفقیت های چشم‌گیری بدست آورد و ذوق و استعداد بسیاری از خود نشان داد.
پل آبکار در سال ۱۳۱۶ شمسی به ایران بازگشت و پس از خدمت وظیفه، زندگی حرفه‌ئی خود را آغاز کرد. وی ابتدا در سازمان‌های دولتی عهده دار مشاغل فنی گردید. او هفت سال رئیس دفتر فنی اداره گمرکات و هفده سال رئیس دفتر فنی وزارت دارائی بود. سپس مسؤولیت دفتر فنی شهربانی کل را عهده دار گردید و در سال ۱۳۴۸ با درجۀ هم ردیف سرهنگ بازنشسته شد. در طول این سال‌ها او دفتر خصوصی خود را نیز دارا بود و در آن به فعالیت می‌پرداخت.
پل آبکار یکی از پیشروان جنبش مدرنیسم در ایران بود که ساختمان‌هایش را با ذوق و قریحه ئی که داشت به خوبی با شرایط محلی انطباق داده بود. ساختمان‌های آبکار از ویژگی‌هائی برخوردار هستند که کاملا قابل شناسائی می‌باشند. ساختمان‌های آجر بهمنی او با ورودی های کمی فرو رفته و سنگ‌هائی که در اطراف آن نصب شده، یکی از الگوهای مناسب معماری خانه‌های مسکونی در شهر تهران است.
پل آبکار ساختمان‌های بسیاری طراحی کرد که به بخشی از آن‌ها اشاره می‌شود:
- ساختمان سینما نیاگارا
- اولین ایستگاه رادیو (بیسیم)
- ساختمان کلیسای ارامنه کاتولیک (واقع در خیابان شمالی سفارت روسیه)
- مدرسه کر و لال‌های باغچه‌بان
- کلیۀ ساختمان‌های پیشکاری‌ها و ادارات دارایی استان‌ها و ساختمان‌های گمرکات.
- پل آبکار تعداد زیادی ویلای مسکونی نیز ساخت که از معروفیت بسیار برخوردارند. آخرین پروژۀ او در مسابقۀ طرح کاخ شهرداری تهران برندۀ اول شد که متأسفانه اجرا نگردید.
ویژگی ساختمان‌های پل آبکار به شرح زیر است:
- سطوح سادۀ آجری (عمدتاً آجر بهمنی) با اندکی جلو و عقب رفتگی در نمای خیابان که تنوع خاصی را ایجاد می‌کند.
- سطح کم پنجره در مقابل سطح زیاد دیوار آجری در نما، که از طریق ایجاد سایبان‌های کشیده و قرنیزها در سطوح وسیع نماهای آجری، تقسیمات خوش تناسبی را ایجاد می‌کند.
- تأکید بر قسمت ورودی ساختمان از طریق بوجود آوردن تنوع در فرم قسمت ورودی و تغییر در نوع مصالح آن قسمت.
- مشخص کردن پلکان‌ها در نمای اصلی ساختمان توسط استفاده از پنجره‌های باریک و کشیده.
- مقیاس بسیار متناسب ساختمان در رابطه با خیابان.
- اجتناب از فرم‌های متقارن در نماسازی.
- استفاده از نقوش برجستۀ تزئینی در نمای اصلی ساختمان که زیبائی و لطافت خاصی به ساختمان‌هایش داده است.
آبکار از اولین معمارانی بود که از تلفیق سنگ و آجر به نحو بسیار زیبایی در ساختمان‌هایش استفاده کرد. در اواخر عمر نیز تعدادی ویلا با نمای کاملاً سنگی طراحی کرد که با کارهای اولیه‌اش متفاوت بودند، لیکن از بهترین نمونه‌های کار با سنگ در تهران هستند. پل آبکار در سن ۶۱ سالگی در اردیبهشت ۱۳۴۹ چشم از جهان فروبست. نقش او در معماری سدۀ جدید ایران از اهمیت بسیار برخوردار است و از خود ساختمان‌های بسیاری باقی گذاشته است که همگی جزو زیباترین ساختمان‌های تهران هستند.
منابع:
- تصویر پرتره معمار از دانشنامه ایرانیان ارمنی، نویسنده ژانت د. لازاریان، انتشارات هیرمند، تهران، ۱۳۸۲
- فصلنامه فرهنگی پیمان، عنوان: سه معمار ايراني، نويسنده بهروز پاكدامن، شماره ۱، سال اول، بهار ۱۳۷۵، [←]
- برگرفته از مقاله "نقش جامعه ایرانیان ارمنی در ظهور معماری مدرن شهر تهران"، نویسندگان: امیلیا نرسیسیانس و آرمان لوکس، منتشر شده در مجله مطالعات اجتماعی ایران، شماره ۶، تابستان ۱۳۸۸، صفحات ۱۲۳-۱۳۷
بازدیدکننده گرامی
احتراما این بخش در حال تکمیل می باشد. لطفا چنانچه منابع معتبر و قابل استناد دیگری، دربرگیرنده تصاویر آثار، زندگی شخصی - حرفه ای و بیوگرافی کامل معمار پل آبکار، به سایر زبان ها، در اختیار دارید، خواهشمندیم جهت تکمیل اطلاعات، با این رسانه به اشتراک بگذارید. پیشاپیش از حسن نظر و توجه شما کمال تشکر و قدردانی را داریم.